Μεγάλη εορτή είναι σήμερα...
Της Αναλήψεως.
Τι γνωρίζετε για αυτή την ημέρα;
Σαράντα ημέρες πέρασαν από την Ανάσταση
ώς την Ανάληψη του Χριστού. H Πέμπτη της Αναλήψεως είναι η ημέρα που
ψάλλεται για τελευταία φορά το «Χριστός Ανέστη» στην Εκκλησία. Είναι ο
κύκλος του Πάσχα που κλείνει. Σε όποιο σπίτι έμειναν δάφνες, λουλούδια
από το Πάσχα πρέπει να καούν. Κι αν καιροφυλακτήσει τα μεσάνυχτα ο
πιστός, θα δει τους ουρανούς που ανοίγουν για να περάσει ο Χριστός.
«Οσοι είναι καθαροί, ξαγρυπνούν τη νύχτα, να δουν τον Χριστό που
«αναλήφεται». Οι άξιοι βλέπουν ένα φως, που ανεβαίνει στον ουρανό...» αναφέρει ο Δημήτρης Λουκάτος στο βιβλίο του «Τα Πασχαλινά και της Ανοιξης», στο κεφάλαιο για την «Πέμπτη της Αναλήψεως».
Οι ψυχές των νεκρών, ακόμα και των αμαρτωλών που ήταν
στην Κόλαση από την ημέρα του Πάσχα, της Ανάστασης, ήταν ελεύθερες
να κυκλοφορούν στη γη, ανάμεσα στους ζωντανούς και τους οικείους τους,
με την Ανάληψη του Χριστού όμως πρέπει να γυρίσουν στον τόπο τους. Είναι
πικραμένες γι' αυτό, αλλά οι δικοί τους τις βοηθούν να βρουν ήσυχα και
με ευχαρίστηση τον δρόμο τους. Πάνε στα νεκροταφεία και ανάβουν κεριά
στους τάφους και σε κάποια χωριά της Ελλάδας, αυτοί που έχουν νεκρούς κάθονται στα σπίτια τους σιωπηλοί με τα κεριά στο χέρι,
ανάβουν κεριά στα παράθυρα, φτιάχνουν κόλλυβα και πίτες και μοιράζουν
φαγώσιμα, κάνουν φιλανθρωπίες, για τη συγχώρηση και ανάπαυση των νεκρών
τους.
H γιορτή της Αναλήψεως είναι επίσης η πρώτη μέρα του καλοκαιριού, που ο λαός της υπαίθρου επιτρέπει στον εαυτό του να κατέβει στη θάλασσα και να βουτήξει για κολύμπι στο νερό. Πριν από την ημέρα αυτήν, η θάλασσα μπορεί να του κάνει κακό. Και κατεβαίνει συνήθως το απόγευμα ή το μεσημέρι, μετά τη λειτουργία, και βουτά, έστω και μόνο τα πόδια του, στο νερό, αφού κάνει τον σταυρό του και μετρήσει, με τις φούχτες του, 40 κύματα, όσες είναι οι μέρες από το Πάσχα. Οι νοικοκυρές έχουν πάρει μαζί τους μπουκάλια, όπου μαζεύουν νερό της θάλασσας «από σαράντα κύματα» και το φέρνουν στο σπίτι, να ραντίσουν τον χώρο και να πουν:
«Οπως ανελήφτηκε ο Χριστός, έτσι να
ανεληφτή από το σπίτι μας κάθε κακό. N' ανεληφτή η κακογλωσσιά, η
αρρώστια και το κακό μάτι»!
Θα φυλάξουν κιόλας νερό, να το έχουν όλο τον
χειμώνα για γιατρικό, σε πρήξιμο ή δάγκωμα ή βάσκαμα ή αρρώστια. Αλλά
και οι κολυμβητές που πρωτομπαίνουν στη θάλασσα πλένονται με το νερό της
και λένε:
«Αναλείβεται ο Χριστός, αναλείβομαι κι εγώ. Ο,τι κακό έχω
απάνω μου να φύγει».
H λέξη «ανάληψις» συγχέεται με την «ανάλειψη», κάτι
που έχει σχέση με το αλείφομαι και την αλοιφή. Γι' αυτό, στην Ηπειρο,
με πηλό άλειβαν, για να φύγουν, το έκζεμα και τις λειχήνες.
Στο Αϊβαλί (Κυδωνίες) της Μικράς Ασίας «άντρες
και γυναίκες μπαίναν ώς τα γόνατα στη θάλασσα, παίρναν από 40 κύματα
νερό σε ένα μπουκάλι. Σταυροκοπιόνταν και αγναντεύοντας τον ανοιχτό
ορίζοντα κατευόδωναν τον Χριστό λέγοντας «Αντε, Χριστέλλη μου, στο
καλό!» Κι έψαχναν στον πρόχειρο βυθό της θάλασσας, εκεί στα ρηχά,
συνήθεια που γίνεται και στις ακτές της Αττικής, φερμένη από τους
πρόσφυγες να βρουν μια πέτρα με βρύα, την περίφημη «πέτρα μαλλιαρή».
Οποιος την εύρισκε την έπαιρνε στο σπίτι του, ως φορέα ευτυχίας! H πέτρα
αυτή με το ρίζωμα και τη βλάστησή της μέσα στη θάλασσα,
συμβολίζει όλη τη δύναμη και την ουσία του θαλασσινού στοιχείου που,
κατά τον Ευριπίδη, (Ιφιγένεια, η εν Ταύροις, 1193) «κλύζει πάντα τ'
ανθρώπων κακά!». Είναι δηλαδή η θάλασσα καθαρτική και ανανεωτική,
ιδιαίτερα την ημέρα της Αναλήψεως, όταν με την παρουσία του Χριστού
στους αιθέρες, ουρανός και θάλασσα έχουν αγιασθεί».
Εδώ στα μέρη μας συνηθίζουν να γιορτάζουν την ημέρα αυτή στα κονάκια των τσομπαναραίων. Εκείνη τη μέρα οι βοσκοί δεν κάνει να τυροκομήσουν. Αν δεν προσφέρουν το γάλα εκείνης της μέρας θα χαλάσουν τα τυριά και θα αρρωστήσουν τα ζώα τους. Από
την παραμονή πήζουν το γάλα και ανήμερα της εορτής έρχονται οι
επισκέπτες στα κονάκια όπου τους προσφέρουν οι τσομπάνηδες κρέας βραστό ή ψητό και τυρί ή γάλα και ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι.
