Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά, ψηλή μου δεντρολιβανιά, κι αρχή καλός μας χρόνος, εκκλησιά με τ' άγιο θρόνος. Πάει κι αυτός ο χρόνος... Γέρε χρόνε φύγε τώρα, πάει η δική σου η σειρά. Ήρθε ο νέος με τα δώρα, με τραγούδια και χαρά. Έτσι δεν λέει το τραγούδι; Το 2013 μας αποχαιρετά έχοντας φορτώσει στις πλάτες του όλες μας τις στεναχώριες, τις λύπες, τις αγωνίες και τα άγχη μας. Όλα τα άσχημα να τα πάρει μαζί του και εμείς να κρατήσουμε μόνο τις καλές αναμνήσεις. Να αφήσει όμως και χώρο στην καινούργια χρονιά να μας φέρει υγεία, αγάπη και ευτυχία. Να μας τονώσει με ελπίδα, αισιοδοξία και χαμόγελο για να ανταπεξέλθουμε σε κάθε δυσκολία.Ήταν μια δύσκολη χρονιά για όλους μας και μας κούρασε πολύ αλλά κανείς μας δεν πρέπει να τα παρατά, με χαμόγελο και το κεφάλι ψηλά θα συνεχίσουμε κοιτώντας μπροστά.
Δε πειράζει αν δεν μπορούμε πια να μοιράσουμε τα δώρα που θα θέλαμε να δώσουμε. Μοιράστε χαρά, μοιράστε ευχές, μοιράστε αγάπη. Με μια γλυκιά κουβέντα μπορεί να ζεσταθεί και η πιο παγωμένη καρδιά...
Καλή Χρονιά να έχουμε, με όλου του κόσμου τα καλά...
Οι «Καλικάντζαροι» (Πανελλαδική κοινή ονομασία), και κατά τόπους:
«Καρκάτζια», «Καλκατζόνια» ή «Καλκατζάνια», «Καλκάνια», «Καλιτσάντεροι»,
«Καρκάντζαροι», «Σκαλικαντζέρια», «Σκαντζάρια», «Σκαλαπούνταροι»,
«Τζόγιες», «Λυκοκάντζαροι» και «Κωλοβελόνηδες», καθώς και τα θηλυκού
γένους: «Καλικαντζαρού», «Καλικαντζαρίνες», «Καλοκυράδες», «Βερβελούδες»
κ.ά. σύμφωνα με την παράδοση είναι
μαυριδεροί, τριχωτοί, με ουρά και μακριά χέρια. Σύμφωνα με την ελληνική
δοξασία (αρχαίας καταγωγής) είναι «δαιμόνια» που εμφανίζονται κατά το
Δωδεκαήμερο (25 Δεκεμβρίου – 6 Ιανουαρίου). Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία
τις μέρες αυτές τα «νερά είναι αβάφτιστα» και οι καλικάντζαροι βγαίνουν
από τη γη για να πειράξουν τους ανθρώπους και να τους ανακατέψουν τα
σπίτια, διότι είναι άτακτοι και τους αρέσουν τα παιχνίδια. Ζουν στα
έγκατα της γης και με ένα μεγάλο πριόνι αγωνίζονται να κόψουν τον
τεράστιο ξύλινο κορμό που κρατά στη θέση της τη γη. Ο στύλος όμως είναι
πολύ χοντρός και γι αυτό χρειάζεται μεγάλη και μακρόχρονη προσπάθεια. Κάθε παραμονή Χριστουγέννων τα έχουν σχεδόν καταφέρει και το στήριγμα
της γης είναι έτοιμο να κοπεί και να πέσει. Χαρούμενοι που τα κατάφεραν
επιτέλους, οι καλικάντζαροι βγαίνουν επάνω στη γη για να πειράξουν τους
ανθρώπους και για να μην σωριαστεί η γη στα κεφάλια τους. Όμως φοβούνται
το φως και την ημέρα κρύβονται.
Μικροί και ευκίνητοι, μπαίνουν στα
σπίτια απ' όπου βρουν: από τις καμινάδες, τις κλειδαρότρυπες, τις
χαραμάδες των πορτών και των παραθυριών. Τους αρέσει να
πλατσουρίζουν μέσα στα δοχεία που έχουν οι νοικοκυρές το λάδι, στα
τηγάνια, στα τσουκάλια, στα πιάτα. Λερώνουν τα φαγητά με τα ακάθαρτα
νύχια τους και αφήνουν τις ακαθαρσίες τους όπου βρουν. Δεν κλέβουν, αλλά
αναστατώνουν τόσο πολύ το σπίτι που το κάνουν αγνώριστο. Πολύ παλιά, οι άνθρωποι, για να διώξουν τους καλικάντζαρους, έκαιγαν
παλιά παπούτσια. Η μυρωδιά τους τούς έδιωχνε και τότε λέγανε οι
καλικάντζαροι:
Παλιοτσάρουχο μυρίζει εδώ, μουτζώστε τούτο το χωριό.
Αλλά εκείνο που φοβούνται περισσότερο είναι ο παπάς και ο αγιασμός που
κρατάει για να αγιάσει τα σπίτια των Φώτων, γιατί νομίζουν ότι η παπαδιά τον έχει ζεστάνει. Τότε τρέχοντας
φωνάζουν:
Φεύγετε να φύγουμε
τί εφτασ' ο τρελόπαπας
με την αγιαστούρα του
και με την βρεχτούρα του.
Ο παπάς με αγιασμό,
χωριανοί με το θερμό.
Μας άγιασε, μας έβρεξε
και μας εκατέκαψε !!!
Η ονομασία Καλικάντζαροι προέρχεται από το επίθετο «καλός» και από το
«κάνθαρος». Η αρχή των μύθων που είναι σχετικοί με τους καλικάντζαρους
βρίσκεται στην αρχαιότητα. Οι Αρχαίοι πίστευαν πως οι ψυχές σαν έβρισκαν
την πόρτα του Aδη ανοιχτή, ανέβαιναν στον απάνω κόσμο και τριγύριζαν
παντού χωρίς έλεγχο και περιορισμούς. Πολύ αργότερα οι Βυζαντινοί,
γιόρταζαν το Δωδεκαήμερο με μουσικές, τραγούδια και μασκαρέματα. Οι
άνθρωποι, έχοντας κρυμμένα τα πρόσωπά τους, έκαναν με πολύ θάρρος και
χωρίς ντροπή ό,τι ήθελαν. Πείραζαν τους ανθρώπους στους δρόμους,
έμπαιναν απρόσκλητοι σε ξένα σπίτια κι αναστάτωναν τους νοικοκύρηδες:
ζητούσαν λουκάνικα και γλυκά για να γλιτώσουν απ” αυτούς έκλειναν πόρτες
και παράθυρα. Οι μασκαρεμένοι όμως έβρισκαν πάντα κάποιους τρόπους να
εισβάλλουν στα ξένα σπίτια, ακόμα κι από τις καμινάδες. Κι όλα αυτά για
δώδεκα μέρες, ως την παραμονή των Φώτων, οπότε με το Μεγάλο Αγιασμό όλα
σταματούσαν κι οι άνθρωποι ησύχαζαν. Ετσι και σήμερα, οι
καλικάντζαροι εξαφανίζονται τα Φώτα με τον αγιασμό των νερών. Ο λαός τους φαντάζεται με
διάφορες μορφές κατά περιοχή με κοινό γνώρισμα την ασχήμια τους. Κατά
Αραχωβίτικη περιγραφή αυτοί είναι: «κακομούτσουνοι» και «σιχαμένοι»,
«καθένας τους έχει κι απόνα κουσούρι, άλλοι στραβοί, άλλοι κουτσοί,
άλλοι μονόματοι, μονοπόδαροι, στραβοπόδαροι, στραβόστομοι,
στραβοπρόσωποι, στραβομούρηδες, στραβοχέρηδες, ξεπλατισμένοι,
ξετσακισμένοι και κοντολογής όλα τα κουσούρια και τα σακατιλίκια του
κόσμου τα βρίσκεις όλα πάνω τους». Συνήθως φαντάζονται νάνοι, αλλά
και ψηλοί, σκουρόχρωμοι, με μαλλιά μικρά και ατημέλητα, μάτια κόκκινα,
δόντια πιθήκου, δασύτριχοι, χέρια και νύχια πιθήκου, πόδια γαϊδάρου ή το
ένα γαϊδάρου και το άλλο ανθρώπινο, («μισοί γαϊδούρια και μισοί
άνθρωποι όπως λένε στη Σύρο) αλλά και σαν «μικροί σατανάδες» –
(σατανοπαίδια όπως λένε στη Νάξο), άλλοτε γυμνοί και άλλοτε ρακένδυτοι
με σκούφο (οξυκόρυμβο) από γουρουνότριχες και με παπούτσια άλλοτε
σιδερένια και άλλοτε με τσαρούχια ή τσαγγία. Η τροφή τους κυρίως
ακάθαρτη: σκουλήκια, βαθράκοι (=βάτραχοι), φίδια, ποντίκια κ.ά. χωρίς
αυτό να σημαίνει ότι αποστρέφονται τα εδέσματα του Δωδεκαήμερου. Είναι πολύ ευκίνητοι ανεβαίνουν στα δένδρα πηδούν από στέγη σε στέγη
σπάζοντας κεραμίδια κάνοντας μεγάλη φασαρία. Και ότι βρουν απλωμένα τα
ποδοπατούν. Άμα βρουν ευκαιρία κατεβαίνουν από τις καμινάδες στα σπίτια
και μαγαρίζουν τα πάντα. Σε μερικά μέρη τους καλικάντζαρους
τους συνοδεύει η μάνα τους η «Καλικατζαρού» που τους «ορμηνεύει» τι να
πειράξουν. Σε κάποια νησιά οι καλικάντζαροι έρχονται με τις γυναίκες
τους ή μόνο οι γυναίκες τους οι «καλικαντζαρίνες»! Και προκειμένου οι
νοικοκυραίοι να αποφύγουν ένα τέτοιο συρφετό ρίχνουν στα κεραμίδια
κομμάτια από χοιρινό ή λουκάνικα ή ξηροτήγανα! Στη Νάξο τις γυναίκες των
καλικάντζαρων τις αποκαλούν «Καλοκυράδες» για να τις καλοπιάσουν
(εξευμενίσουν), ενώ στην Κωνσταντινούπολη «Βερβελούδες». Ο αρχηγός των
καλικάντζαρων στην παλιά Αθήνα λεγόταν «κωλοβελόνης» ενώ στη Θεσσαλία
«αρχι-τζόγιας» (και «τζόγιες» οι καλικάντζαροι) στη δε Κωνσταντινούπολη
«Μαντρακούκος». Στη δε Νάξο οι καλικάντζαροι φαντάζουν και χορευταράδες,
αρπάζουν όποιον βρουν τη νύκτα και τον στροβιλίζουν στο χορό μέχρι να
πέσει λιπόθυμος, ο γνωστός χορός των καλικάντζαρων.
Οι καλικάντζαροι έρχονται (βγαίνουν) την παραμονή των Χριστουγέννων,
(στη Σκιάθο: με πλοιάριο, στην Οινόη: με χρυσή βάρκα, στην Ικαρία: επί
των φλοιών των καρυδιών) από «το κάτω κόσμο» τον Άδη. Συνήθη μέρη που
μένουν μετά τον ερχομό τους είναι οι μύλοι, τα γεφύρια, τα ποτάμια και
τα τρίστρατα (μεγάλα μονοπάτια) όπου παραμονεύουν μόνο κατά τη νύκτα και
φεύγουν με το τρίτο λάλημα του πετεινού. Εκτός του Δωδεκαήμερου τον
υπόλοιπο χρόνο μένουν στα έγκατα της γης και πριονίζουν το δένδρο που
κρατά τη γη (παραλλαγή του μυθικού Άτλαντα). Βγαίνουν δε στην επιφάνεια
κοντά στο τέλος της εργασίας τους, από το φόβο μήπως τελικά η
ετοιμόρροπη γη τους πλακώσει (στη Μακεδονία: για να γιορτάσουν πρόσκαιρα
τη νίκη τους), όταν δε κατεβαίνουν βρίσκουν το δένδρο ακέραιο και
ξαναρχίζουν το πριόνισμα. Το δένδρο των Χριστουγέννων συμβολίζει αυτή
ακριβώς την ακεραιότητα και τη Θεϊκή δύναμη και προστασία με την
παρουσία του Χριστού. Μια
παλιά ιστορία λέει πως μια γυναίκα αφού ετοίμασε τα γλυκά της,
βασιλόπιτες, κουραμπιέδες, μελομακάρονα, είδε από το παράθυρο πως
ξημέρωσε. Όμως είχε ξεγελαστεί από το φεγγάρι, γιατί όπως λένε: «του
Γενάρη το φεγγάρι παρά λίγο νά ΄ναι μέρα». Έτρεξε λοιπόν η γυναίκα
και ξύπνησε τα παιδιά της για να τα στείλει με τα γλυκά για ψήσιμο στο
φούρνο. Τα παιδιά σηκώθηκαν πρόθυμα, πήρε το καθένα από ένα ταψί και
ξεκίνησαν για το φούρνο. Όμως η αυγή αργούσε να έρθει και ξαφνικά
μέσα από τα κοντινά στενά ακούστηκαν αγριοφωνάρες και δυνατά γέλια. Σε
ελάχιστο χρόνο ο δρόμος γέμισε με καλικαντζαράκια. Άρπαξαν τα παιδιά,
τους πετάξανε ό,τι κρατούσανε και άρχισαν έναν τρελό χορό χτυπώντας τα
ταψιά και φώναζαν:«Ω! στραβά ταψιά, με τα ψεύτικα ψωμιά, άλλα με τα άσχημα, πηδάτε βρε μπαγάσικα». Την ώρα που λάλησε ο πρώτος πετεινός, εξαντλημένα τα καλικαντζαράκια
αφήσανε τα ταψιά στα κεραμίδια ενός σπιτιού κι αρχίσανε να φεύγουν
τρέχοντας με στριγκλιές και γέλια, βγάζοντας έξω τις γλώσσες τους που
ήταν κατακόκκινες σαν τις γλώσσες της φωτιάς και κουνούσαν τις ουρές
τους εδώ κι εκεί. Όταν ξημέρωσε και βγήκαν οι άνθρωποι να πάνε
στις δουλειές τους, βρήκαν στο δρόμο τα τρία παιδιά μισολιπόθυμα, χωρίς
να έχουνε δυνάμεις για να σηκωθούν. Τα κουνήσανε, τα ραντίσανε με
αγιασμό και όταν συνήλθαν, διηγήθηκαν τι τους είχαν κάνει τα
καλικαντζαράκια. Γι αυτό όλοι φοβόντουσαν να βγουν έξω από τα σπίτια
τους πριν ξημερώσει, όλο το Δωδεκαήμερο και δεν πρέπει να ξεχάσουμε και
απλωμένα ρούχα έξω για όλες τις νύχτες του Δωδεκαήμερου.
Πόσο επικίνδυνοι είναι; Γενικά
πιστεύεται ότι οι καλικάντζαροι αδυνατούν να βλάψουν τους ανθρώπους αλλά
μόνο να τους πειράξουν, ενοχλήσουν ή να τους φοβίσουν αφού θεωρούνται
(στη Μακεδονία) μωροί και ευκολόπιστοι. Λέγεται ότι ανεβαίνουν στους
ώμους των ανθρώπων που συναντούν τη νύκτα και προσπαθούν να τους πνίξουν
αν δεν αποκριθούν σωστά σε ότι ερωτηθούν ή κατ΄ άλλους τους παρασύρουν
σε χορό που όμως τους καλούς χορευτές τους ανταμείβουν ή κατ΄ άλλους
παίρνουν τη μιλιά σε όποιον μιλήσει κατά τη συνάντηση μαζί τους.
Επίσης μπαίνοντας στις οικίες απ΄ όπου μπορέσουν μαγαρίζουν την κουζίνα
σε ότι δεν είναι νοικοκυρεμένο, αρπάζουν ενδύματα, «βασανίζουν τις
ακαμάτρες… γι΄ αυτό τα κορίτσια το 40ήμερο προσπαθούν να φτιάξουν όσο
γίνεται πιο πολύ γνέμα» (Σάμος) ή σκορπούν το αλεύρι, την τέφρα από το
τζάκι τη «δωδεκαμερίτικη» ή «καλικαντζαρήσια» ή «τη στάχτη που δεν
άκουσε το εν Ιορδάνη» και που θεωρείται ακατάλληλη για οποιαδήποτε
χρήση.
Τι να κάνετε αν τους συναντήσετε: Τα αποτρεπτικά μέσα που λαμβάνονται κατά των Καλικάντζαρων διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
Πράξεις χριστιανικής λατρείας: α) Το σημείο του Σταυρού στην πόρτα, στα παράθυρα, στις καμινάδες, τους στάβλους και στα αγγεία λαδιού και κρασιού. β) Ο Αγιασμός των σπιτιών και μάλιστα την παραμονή των Φώτων.
Επωδές: όπως «ξύλα, κούτσουρα, δαυλιά καημένα» (Καλαμάτα) που όταν
ακούσουν οι καλικάντζαροι φεύγουν ή η απαγγελία του «Πάτερ ημών….»
(τρις).
Μαγικές πράξεις: Κάπνισμα με δυσώδεις ουσίες
(παλιοτσάρουχου), εμφανή επίδειξη χοιρινού οστού, περίαπτα (χαϊμαλιά)
πίσω από την πόρτα, το μαυρομάνικο μαχαίρι, το αναμμένο δαυλί («τρεχάτε
γειτόνοι με τα δένδρινα δαυλιά» Τριφυλία).
Την παραμονή των
Θεοφανίων τους «ζεματίζουν» από το λάδι που παρασκευάζουν οι νοικοκυρές
τηγανίτες (λαλαγγίτες, λουκουμάδες). Όταν όμως συλλάβουν κανένα από τους
καλικάντζαρους τον δένουν και τον υποχρεώνουν να μετρήσει τις τρύπες
του κόσκινου, και μετά τους πνίγουν μέχρι θανάτου. Από την παραμονή και ανήμερα των Φώτων πραγματοποιείται καθαρμός των χωριών των οικιών και της υπαίθρου με υπαίθριες φωτιές.
Κατά
το ελληνικό έθιμο, το βράδυ της παραμονής της πρωτοχρονιάς, οικογένεια
και φίλοι συγκεντρώνονται γύρω από το εορταστικό τραπέζι. Πάνω σε αυτό υπάρχει και μία Βασιλόπιτα μέσα στην οποία υπάρχει κρυμμένο ένα "φλουρί" (οποιοδήποτε νόμισμα). Με
τον ερχομό του νέου έτους, ο νοικοκύρης του σπιτιού την κόβει σε
τρίγωνα κομμάτια, καθένα από τα οποία προσφέρεται στους παρευρισκόμενους,
εκτός φυσικά από εκείνα που είναι του Χριστού, της Παναγίας, του σπιτιού κλπ. Σε όποιον τύχει το φλουρί, το έθιμο ορίζει πως θα του φέρει τύχη
στο νέο έτος. Πως καθιερώθηκε όμως αυτό το έθιμο;
Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση, οι ρίζες αυτού του εθίμου τοποθετούνται
στην Καισάρεια της Καππαδοκίας πριν από περίπου 1600 χρόνια.Εκείνη
την εποχή, επίσκοπος ήταν ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος ήταν γνωστός για
τη συμπόνια και τη βοήθεια που προσέφερε στους συνανθρώπους του. Τότε,
κατά μία εκδοχή, ο τύραννος έπαρχος της Καππαδοκίας ζήτησε από το Μέγα
Βασίλειο να του παραδώσει όλο το χρυσάφι της πόλης, ειδάλλως θα την
πολιορκούσε και λεηλατούσε. Εκείνος
προσευχόταν όλη τη νύχτα στο Θεό για τη σωτηρία της πόλης και όταν
ξημέρωσε, ο έπαρχος με το στρατό του περικύκλωσε την πόλη , έτοιμος να
τη λεηλατήσει.Όταν
ο Μέγας Βασίλειος του είπε πως δε μπορεί να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις
του, καθώς οι περισσότεροι κάτοικοι είναι πολύ φτωχοί, τότε εκείνος
θύμωσε πάρα πολύ και τον απείλησε πως θα τον εξορίσει ή και ακόμα ότι θα
τον σκοτώσει. Οι
χριστιανοί της Καισάρειας, που αγαπούσαν πολύ το δεσπότη τους,
ακούγοντας τις απειλές, συγκέντρωσαν όσα χρυσαφικά διέθεταν και τα
παρέδωσαν σε ένα σεντούκι στο Μέγα Βασίλειο και εκείνος με τη σειρά του
στον τύραννο. Όταν
ο τελευταίος επιχείρησε να το ανοίξει, έγινε το θαύμα. Όλοι είδαν μία
λάμψη και εμφανίστηκε ένας καβαλάρης (ο Άγιος Μερκούριος) που μαζί με το
στρατό του (άγγελοι) όρμησε στον έπαρχο και τους ανθρώπους του οι
οποίοι αφανίστηκαν. Έτσι η πόλη σώθηκε.Τότε,
ο Μέγας Βασίλειος αντιμετώπισε το πρόβλημα της επιστροφής και της
δίκαιης διανομής των χρυσαφικών στους κατοίκους. Προσευχήθηκε στο Θεό
και Εκείνος του έδωσε φώτιση. Ζήτησε
από τους βοηθούς του να ζυμώσουν ψωμάκια και μέσα σε καθένα από αυτά να
τοποθετήσουν λίγα χρυσαφικά. Κάθε οικογένεια καταναλώνοντας το ψωμάκι
της, διαπίστωνε με έκπληξη το περιεχόμενό του. Αυτό το ψωμάκι ήταν η
βασιλόπιτα, που έφερνε χαρά και ευλογία.Γι'
αυτό, λοιπόν, προς τιμήν του Αγίου, την πρώτη μέρα του χρόνου (ημέρα
μνήμης του θανάτου του) φτιάχνουμε βασιλόπιτα και τοποθετούμε ένα φλουρί
σε αυτήν.
Δεν είναι δύσκολο να φτιάξουμε την δική μας Βασιλόπιτα, δείτε εδώ την περσινή μου συνταγή και δοκιμάστε την. Είναι μεγάλη η χαρά που θα πάρετε, προσφέροντας την δική σας Βασιλόπιτα.
Η γνωστή γιαγιά-Κασσιανή μου έστειλε ένα χριστουγεννιάτικο βραβείο. Την ευχαριστώ πάρα πολύ και εγώ με την σειρά μου πρέπει να το χαρίσω σε άλλα 6 ιστιολόγια και να τηρήσω τους κανόνες του βραβείου απαντώντας στις παρακάτω ερωτήσεις:
Ποιά είναι η πιο όμορφη χριστουγεννιάτικη ανάμνηση;
Τα πρώτα Χριστούγεννα που πέρασα αγκαλιά με τις κόρες μου και τον άντρα μου το 2008.
Ποιό είναι το πιο αγαπημένο ξένο χριστουγεννιάτικο τραγούδι;
Μα φυσικά το "Santa claus is coming to town"
Ποιό είναι το πιο αγαπημένο ελληνικό χριστουγεννιάτικο τραγούδι; Όλα μου αρέσουν αλλά ξεχωρίζω το "Άγια Νύχτα"
Ποιό είναι το δώρο που θα ήθελα για τα φετεινά Xριστούγεννα;
Θα ήθελα να έχουμε όλοι την υγεία μας και να εξαφανιστεί όλη αυτή η θλίψη, το άγχος και η ανασφάλεια. Να ξαναγυρίσει το χαμόγελο στα χείλη όλων μας.
Μια ευχή για το 2014;
Έυχομαι σε όλους είναι μια καλύτερη χρονιά απο τις προηγούμενες και να έχουμε υγεία και γαλήνη στα σπιτικά μας.
Και τώρα που απάντησα, το χαρίζω με τις θερμότερες ευχές μου στους:
Όλοι θυμόμαστε τις γιαγιάδες ή τις μαμάδες μας να ζυμώνουν και να ψήνουν ψωμί, στο πετρόχτιστο φούρνο παλιότερα και στον φούρνο της κουζίνας τα τελευταια χρόνια. Μήπως να το δοκιμάσουμε και εμείς οι νεότερες νοικοκυρες; Πώς να το φτιάξουμε; Μα είναι πανεύκολο... Θα σας δώσω σήμερα συνταγή και για ψωμί και για προζύμι.
Συνταγή για ψωμί με μαγιά :
2 κιλά αλεύρι για όλες τις χρήσεις
2 φακελάκια ξηρή μαγιά ή 60 γραμ. νωπή μαγιά
Νερό χλιαρό
1 κουταλάκι γλυκού αλάτι
2 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο
Εκτέλεση:
Σε ένα μπωλ διαλύετε με λίγο χλιαρό νερό την μαγιά. Κοσκινίζετε το αλεύρι σε μια λεκάνη και
ρίχνετε το λάδι, το αλάτι και την μαγιά λιωμένη. Ζυμώνετε με τα χέρια γροθιά και ανά
διαστήματα βουτάτε τα χέρια μας σε ένα μπολ με νερό χλιαρό. Θέλει πολύ καλό ζύμωμα μέχρι να αφρατέψει η ζύμη. Λαδώνετε μια λεκανίτσα και τοποθετείτε μέσα την ζύμη. Σκεπάζετε με καθαρό πανί και την βάζετε σε ζεστό μέρος
για μια ώρα μέχρι να διπλασιαστεί η ζύμη. Αφού έχετε προθερμάνει τον φούρνο στους 200 βαθμούς. Μόλις φουσκώσει η ζύμη, λαδώνετε ένα ταψί, βάζετε την ζύμη, χαράζετε και πασπαλίζετε με σουσάμι. Βάζετε την ζύμη να ψηθεί για μια ώρα (ανάλογα τον φούρνο). Όταν ψηθεί
και το βγάλετε από τον φούρνο , το αναποδογυρίζετε πάνω σε ένα πανί, το σκεπάζετε και περιμένετε να ξεκολλήσει λίγο λίγο από το ταψί μόνο
του.
Η λαϊκή μας παράδοση, επιτάσσει να πιάνουμε το πρώτο μας προζύμι με τον αγιασμό της εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, στις 14 Σεπτέμβριου. Για να κάνετε την προηγούμενη συνταγή με προζύμι, θα αφαιρέσετε απο τα υλικά την μαγιά και θα προσθέσετε το προζύμι.
Συνταγή για προζύμι:
Για
να φτιάξουμε προζύμι ανακατεύουμε ένα ποτήρι αλεύρι με μισό ποτήρι νερό
και φτιάχνουμε πηχτό χυλό. Καλό είναι να ζυμωθεί καλά αυτή η ζύμη (5-6
λεπτά) ώστε να απλωθεί η γλουτένη. Βάζουμε τη ζύμη σε μπολ, σκεπάζουμε
και τοποθετούμε σε ζεστό μέρος, χωρίς ρεύματα. Αφού ξινίσει λίγο η ζύμη,
σε 2 μέρες, προσθέτουμε άλλο τόσο νερό και αλεύρι και ξαναζυμώνουμε.
Επαναλαμβάνουμε άλλες 2 φορές και το προζύμι είναι έτοιμο. Βάζουμε το
προζύμι, κατά προτίμηση, σε πήλινο σκεύος, λαδώνουμε την επιφάνεια και
το διατηρούμε σε δροσερό μέρος ή στο ψυγείο για μια βδομάδα. Η ποσότητα
του προζυμιού που απαιτείται για την παρασκευή ψωμιού είναι 10% του ζυμαριού. Κάθε φορά που θα ζυμώνουμε και αφαιρούμε από το προζύμι μας, θα
προσθέτουμε 1 ποτηρι αλέυρι, μισό ποτήρι νερό και θα το ζυμώνουμε ξανά. Το
κλείνουμε σε ένα τάπερ και το βάζουμε ξανά στο ψυγείο. Με αυτό το τρόπο
θα το ανανεώνουμε διαρκώς.
με της αγάπης τη μαγιά και άσπρο αλεύρι να τα μοιράσεις σε παιδάκια γελαστά να' χουν να λένε για τη δόξα του Δεκέμβρη
Παραμονή Πρωτοχρονιάς θα σε φιλήσω και μια ευχή πάνω στα χείλη σου θ' αφήσω καθώς αργά θα ξετυλίγεις τον καιρό σου σαν παραμύθι να με βλέπεις στ' όνειρό σου...
.jpg)
